POD LEKKIM NAPIĘCIEM - wystawa Andrzeja Dudzińskiego ArtFest 2012

Jakub Woynarowski, o nowej wystawie Andrzeja Dudzińskiego - premiera podczas 9. ArtFestu

Według słynnej dewizy Leonarda da Vinci, w każdej plamie na murze dostrzec można „głowy ludzkie, rozmaite zwierzęta, bitwy, skały, morza, chmury, lasy i inne podobne rzeczy". Aby w dobrze znanym kształcie otaczającego nas świata dopatrzyć się fragmentów innej rzeczywistości, konkret musi przez chwilę stać się dla nas abstrakcją, wolną od wszelkich skojarzeń. Tą ścieżką podąża niewątpliwie Andrzej Dudziński, tworząc cykl fotokolaży „Pod lekkim napięciem", stanowiący rodzaj efemerycznego szkicownika, łączącego taszystowski gest malarza z czujną obserwacją codzienności w jej drobnych, ale niezwykłych przejawach. Intermedialne działania Dudzińskiego ujawniają zarówno temperament zbieracza osobliwości, niepokornego surrealisty, jak i konceptualisty, traktującego obrazy niczym litery alfabetu, które odpowiednio zestawione mogą tworzyć całe wyrazy i zdania. Wyrwane z kontekstu fragmenty miejsc, słów i zdarzeń zdają się układać w nowe komunikaty, dowodząc zarazem, iż granica między tym co uważamy za „artystyczną" i „nieartystyczną" sferę życia, jest bardzo cienka. Medium niewątpliwie sprzyjającym tego rodzaju subtelnym „przesunięciom" jest fotografia. Podejście Andrzeja Dudzińskiego do procesu rejestracji rzeczywistości przywodzi na myśl niektóre z wczesnych realizacji Zdzisława Beksińskiego, który pod koniec lat 50-tych szanse rozwoju fotografii jako dyscypliny artystycznej upatrywał w abstrakcji, a przede wszystkim w zestawach fotograficznych. Według koncepcji Beksińskiego każda kompilacja tego rodzaju stanowić miała montaż obrazów, przypominający zamrożoną w czasie sekwencję filmową. Od filmu jednak odróżniałoby ją to, że wszystkie składniki wpółistnieją na równych prawach i odczytywane są przez widza w sposób symultaniczny. „Elementy te sąsiadując ze sobą, mogą potęgować nawzajem swoją wymowę, mogą też na skutek wzajemnego oddziaływania na siebie mówić zupełnie coś innego niż zawierają same, coś szerszego i głębszego. Wszystko tu zależy od wyboru autora." - pisze Beksiński. W tym ujęciu praca współczesnego fotografa bliska jest postawie artysty lub kuratora, poruszającego się w kosmosie „obiektów gotowych". Teoretyk fotografii André Rouillé wskazuje nawet na bezpośrednią paralelę między „chemią" fotografii a symboliczną „alchemią" readymade. „Z chwilą gdy przedmiot został wybrany i zarejestrowany, w fotografii przekłada się on na obraz, a w przypadku readymade zamienia się w dzieło sztuki" - zauważa francuski badacz. Andrzej Dudziński jako miejski flaneur i nieortodoksyjny kolekcjoner widoków, rozsadza sztywne ramy kategorialnej przynależności napotkanych obiektów. Jego fotograficzne kompozycje - podobnie jak wcześniejsze asamblaże i książki utrzymane w duchu silva rerum - stanowią współczesną emanację idei dawnych gabinetów osobliwości. Nowożytne wunderkamery, jako obrazy „świata w miniaturze", z założenia sprzyjały przenikaniu się różnorodnych dziedzin poznania. Tym, co scala efemeryczne kompozycje Dudzińskiego, są „znalezione" sentencje, zapożyczone wprost z tablic ostrzegawczych, wyznaczających granice publicznej przestrzeni. Paradoksalnie słowa, które pierwotnie miały dzielić rzeczywistość na sferę „dozwoloną" i „niedozwoloną", w interpretacji artysty okazują się poetyckim spoiwem, łączącym ogień z wodą. Symboliczną kropkę nad „i" stawia tu własnoręcznie sam autor, który za pomocą zamaszystego gestu rysunkowego przekreśla - i tak umowną - linię demarkacyjną między poszczególnymi segmentami kompozycji. W konsekwencji tego gestu części składowe każdego poliptyku zlewają się w jednolite obrazy, a te z kolei - dialogując ze sobą w przestrzeni wystawy - ulegają scaleniu w jeden widok, mieniący się różnorodnością form i znaczeń.

Skąd 40?

Andrzej Dudziński za początek swojej pracy twórczej uważa rok 1972. Jest to rok jego powrotu z Londynu i rozpoczęcie stałej współpracy ze Szpilkami, a potem z Literaturą, Kulisami i Polityką. W latach 1970-72 Dudziński mieszkał w Londynie, współpracując z pismami undergroundu OZ, Ink, Frendz i Time Out.
Po powrocie do Polski, w nieco odmienionym klimacie szybko ustalił swoje nazwisko między innymi dzięki Dudiemu - rozczochranemu ptakowi, kontestującemu socjalistyczną rzeczywistość co tydzień w Szpilkach. Jego prace publikowały czołowe pisma polskie. Ponadto Dudziński projektował plakaty teatralne i filmowe, pisał (wspólnie z żoną, Magdą Dygat ) i ilustrował książki dla dzieci, projektował scenografie teatralne i czołówki filmowe, współpracował z radiem i telewizją i wystawiał swoje prace w czołowych galeriach. W 1977 roku Dudziński został zaproszony na Międzynarodową Konferencję Grafików w Aspen, Kolorado. Po przyjeździe do Stanów postanowił zamieszkać w Nowym Jorku. Podjął współpracę z czołowymi pismami amerykańskim, w tym: The Atlantic Monthly, The Boston Globe, Newsweek, The New York Times, Playboy, Rolling Stone, Vanity Fair, The Washington Post i Time. Zarazem współpracuje z wieloma pismami europejskimi, Korzystali z jego współpracy: AT&T, Conde Nast, IBM, Deutche Telekom i Royal Bank of Scotland. W latach 1982-1990 Dudziński wykładał w Parsons School of Design w Nowym Jorku. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, grafiką prasową i fotografią. W 1999 roku zaczęła się stała współpraca Dudzińskiego z Galerią Miejską w Tarnowie, której dyrektor Bogusław Wojtowicz był kuratorem wielu znaczących wystaw w kraju i zagranicą. W 2001 roku Sopot nadał Andrzejowi Dudzińskiemu tytuł Honorowego Obywatela. W roku 2002 zaczyna serię obrazów cyfrowych. W 2007 roku TVP Kultura nadaje „Niedzielę z Andrzejem Dudzińskim". W lutym 2008 roku TVP 2 emituje film dokumentalny pt: „Dudi", w reżyserii Małgorzaty Łupiny, ukazujący sylwetkę i działalność artystyczną Andrzeja Dudzińskiego. W kwietniu 2009 nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazał się "Mały alfabet Magdy i Andrzeja Dudzińskich". Obecnie reżyseruje film animowany „Zwariowany kawałek czegoś", współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Wystawy indywidualne w ostatnim dziesięcioleciu:

1992 Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
Jan Fejkiel Gallery, Kraków
Polski Instytut Kulturalny, Praga
Espace Caran d'Ache, Genewa
1996 Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot
1997 Creation Gallery, Tokio
Galeria Sztuki Współczesnej, Olsztyn
1998 Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
Jan Fejkiel Gallery, Kraków
Festiwal Gwiazd, Międzyzdroje
Medica, Düsseldorf
1999 Corcoran Gallery, Washington
Galeria Miejska, Tarnów
BWA, Bydgoszcz
2000 Galeria Sztuki, Lublin
Galeria Miejska, Tarnów
Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin
Instytut Polski, Lipsk
2001 Galeria Fotografii, Rzeszów
Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
Galeria Plakatu TCK, Tarnów
Galeria Fotografii, Warszawa
Instytut Polski, Düsseldorf
Galeria Fotografii, Wrocław
2002 Instytut Polski, Paryż
Galeria Teatru Witkacego, Zakopane
Galeria "Opus", Wrocław
2003 Instytut Polski, Berlin
BWA, Rzeszów
2004 Teatr im. J. Kochanowskiego, Opole
Dni Polskie w Słowacji, Bratysława
Młyn Szancera, Tarnów
Galeria Klimy Bocheńskiej / Fabryka Trzciny Warszawa
Teatr Mały, Warszawa
Traffic Club, Warszawa
Kordegarda, Warszawa
2005 Muzeum Karykatury, Warszawa
Wirydarz Galeria Sztuki, Lublin
Fabryka Trzciny, Warszawa
2006 Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
Młyn Szancera, Tarnów
2007 Małopolska Galeria Sztuki Współczesnej, Gorlice
Galeria Pomorskiego Parku Naukowo- Technologicznego, Gdynia
Muzeum Miedzi, Legnica
2008 Klasztor OO Dominikanów, Lublin
ArtFest 2008 - Mościckie Centrum Kultury, Galeria Miejska w Tarnowie, Tarnów
BUW (Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego)
2009 Noc Muzeów, Galeria Klimy Bocheńskiej, Warszawa
Inne Brzmienia Art'N'Music Festiwal, Lublin
ArtFest 2009 - Mościckie Centrum Kultury, Galeria Miejska w Tarnowie,Tarnów
2010 Centrum Sztuki Mościce, Galeria Miejska w Tarnowie,

2011 Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
Pałac w Jabłonnej
Galeria Sztuki Współczesnej - Oranżeria, Warszawa
ArtFest 2011 Centrum Sztuki Mościce / Galeria Miejska w Tarnowie,
2012 Pałac Prezydencki, Warszawa
Gdynia Film Festival
Synagoga pod Białym Bocianem, Wrocław
Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie

wydał:

„DUDI SUPERPTAK", WAIF 1976,
„KSIĘGA ZDZIWIEŃ" (Z JONASZEM KOFTĄ), WYDAWNICTWO LITERACKIE 1982
„ANDRZEJ DUDZIŃSKI", WAIF / PWN / MM ART BOOKS, 1996
„KINO ANDRZEJA DUDZIŃSKIEGO", WAIF, 1996
„POKRAK", WYDAWNICTWO LITERACKIE, 1998
„TIME EXPOSURE / FOTOGRAFIA NA CZAS", WAIF / BWA TARNÓW, 2001
„MAŁY ALFABET MAGDY I ANDRZEJA DUDZIŃSKICH", WYDAWNICTWO LITERACKIE 2009
„ DZIKA GEOMETRIA I ASAMBLAŻE", PAŃSTWOWA GALERIA SZTUKI, SOPOT, 2012

Organizatorami wystawy są:

Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Miejska w Tarnowie | Instytucja Kultury Miasta Tarnowa

Centrum Sztuki Mościce | Instytucja Kultury Województwa Małopolskiego

Tarnowskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych

Wystawa współfinansowana z Budżetu Województwa Małopolskiego w ramach Mecenatu Kultury Małopolski

Wystawę zwiedzać można w Centrum Sztuki Mościce od 30.11.2012 do 26.01.2013

Wystawa czynna:
- poniedziałek - piątek w godz. 10.00 - 20.00
- sobota - niedziela w godz. 15.00 - 20.00

Wstęp wolny

Informacja : Kasa Centrum Sztuki Mościce

Ul. Traugutta 1, 33 – 101 Tarnów

tel. 14 633 46 04

www.csm.tarnow.pl